Wywołana jest przez krętki Leptospira, które są wydalane z moczem zarażonych zwierząt, w tym psa. Środowiskiem, w jakim bytują bakterie jest zazwyczaj woda i błoto. Wnikają do organizmu poprzez uszkodzone powłoki skórne powodując objawy chorobowe:
Zarażenie następuje poprzez wdychanie powietrza zanieczyszczonego odchodami, kontakt z odchodami i wydzielinami oraz piórami zakażonych ptaków. Podstawowymi objawami są schorzenia dróg oddechowych wraz z objawami towarzyszącymi, jak: wysoka gorączka, kaszel.
Niestety, grzybice występujące u naszych podopiecznych mogą być zaraźliwe dla ludzi. Najczęstszymi objawami, które powinny nas skłonić do wizyty u dermatologa są:
a) Pierwotniaki:
Toksoplazmoza;
Chorobę wywołuje pierwotniak – Toxoplasma gondii, którego nosicielem są koty. Choroba ta jest szczególnie niebezpieczna dla płodów; może powodować poważne wady wrodzone oraz poronienia. Zarażenie może nastąpić poprzez spożycie zakażonego mięsa lub drogą oddechową, poprzez wdychanie zarażonego pierwotniakiem powietrza. Powietrze może ulec skażeniu w efekcie obecności zarażonych odchodów, do którego dochodzi najczęściej w miejschach gdzie bytują koty będące nosicielem toksoplazmy (np. piwnice). Podstawowe objawy to:
- Drgawki
- Infekcje układu nerwowego, np. zapalenie mózgu
Gardioza;
Wywołana jest pierwotniakiem Giardia lamblia i zaliczana jest obecnie do najczęściej spotykanych pasożytów pierwotniakowych. Szacuje się, że się lambliozą tą zaraża się nawet do 50% dzieci
Nosicielami są przeważnie szczenięta, ale do zakażenia może dojść także poprzez spożycie spożycia zanieczyszczonej żywności lub wody. Cysty pierwotniaka znajdują się w kale; sam pasożyt bytuje zazwyczaj w dwunastnicy, na kosmkach jelitowych, w pęcherzyku żółciowym oraz w drogach żółciowych. W zależności od intensywności namnożenia, gardioza daje różne objawy; do najczęstszych należą:
- napadowe bóle brzucha, trudne do zlokalizowania,
- zaburzenia trawienia,
- predyspozycje do biegunek na przemian z zaparciami,
- okresowo obfite i mocno cuchnące stolce,
- niedokrwistość niedobarwliwa spowodowana niedoborem żelaza,
- okresowo pojawiające się gorączki ze spadkami ciśnienia tętniczego
- uporczywy trądzik oraz wysypka alergiczna
- wychudzenie,
- niedorozwój fizyczny mogący być efektem niedoborów.
b)
Stawonogi:
Świerzbowiec;
pasożytujący na skórze zwierzęcia jest dość trudnym do wyleczenia pajęczakiem, którym można zarazić się podczas bezpośredniego kontaktu z zarażonym pupilem. Choroba ta objawia się wzmożonym świądem i podrażnieniami skóry. Wymaga leczenia dermatologicznego oraz ścisłego przestrzegania zasad higieny z uwagi na możliwość zarażania.
Nużeniec;
choć uznaje się, że do zakażeń tym roztoczem dochodzi bardzo rzadko, niemniej osoby o obniżonej odporności oraz dzieci powinny zachować szczególną ostrożność w kontaktach z zarażonym zwierzęciem.
c) Płazińce, obleńce
Bąblowica;
wywoływana jest przez tasiemca, którym może być zarażony nasz pies. Człowiek jest żywicielem pośrednim tego pasożyta. Z jajeczek, które dostają się do naszego organizmu drogą pokarmową, wykluwają się larwy, które poprzez ścianki jelita przenikając do układu krwionośnego i limfatycznego a następnie osadzają w naszych narządach, gdzie rosną. Towarzyszące rozwojowi choroby objawy są niejednolite i zależne od tego, w jakim narządzie umiejscowiła się larwa. W przypadku lokalizacji w wątrobie będą to, np.: niewydolności wątroby, nadciśnienie wrotne, zapalenia dróg żółciowych, żółtaczka mechaniczna. Jeśli larwy rozwijają się w płucach może dochodzić do stanów zapalnych w dolnych drogach oddechowych, powodować duszność oraz kaszel u chorego. W przypadku natomiast umiejscowienia tasiemca w mózgu - chory może mieć kłopoty z widzeniem oraz zaburzenia świadomości i stany padaczkowe.
Toksokaroza;
Jest to choroba występująca najczęściej wśród dzieci bawiących się w piaskownicach. Przyczyną zakażenia są nicienie jelitowe - glista psia (Toxocara canis) lub glista kocia (Toxocara cati), których jaja obecne są w piasku oraz na nieumytych warzywach rosnących w zanieczyszczonej ziemi. Trafiają one do organizmu drogą pokarmową a następnie larwy osadzają się w narządach wewnętrznych, np.: wątrobie, płucach, mózgu, oczach i sercu Objawy są niewyraźne, często niezauważalne; najczęstsze to: podwyższona temperatura, kaszel, osłabienie. Leczenie polega na podawaniu leków przeciwpasożytniczych.
Jak ustrzec się zarażenia?
Pomimo zaawansowanych technik medycznych oraz farmakologicznych leczenie wielu schorzeń odzwierzęcych jest skomplikowane i zróżnicowane jeśli chodzi o skuteczność. Niektóre zaś spośród zoonoz nadal pozostają nieuleczalne a także śmiertelne!
Choć lista schorzeń, którymi możemy zostać obdarowani przez naszych podopiecznych jest dość długa, nie oznacza to wcale, że musimy paść ich ofiarą lub też zupełnie rezygnować z towarzystwa braci mniejszych. Pamiętajmy, że obecność czworonogów w naszych domach niesie ze sobą zdecydowanie więcej pozytywów niż zagrożeń, które to przy odrobinie rozwagi oraz dyscypliny można wyeliminować niemal całkowicie a z bakteriami oraz innymi czynnikami chorobotwórczymi stykamy się niemal każdego dnia, choćby w sklepie, czy na przedmiotach codziennego użytku (banknoty, klawiatura, środki komunikacji itd.). Do problemu należy zatem podjeść z rozwagą, bez paranoi ale też i ze świadomością potencjalnych zagrożeń.
Prewencja zoonoz opiera się głównie na unikaniu źródła zakażenia, zatem podstawową kwestią będzie stosowanie się do kilku wytycznych, jak np.:
- Przestrzeganie podstawowych zasad higieny, a więc:
- Mycie rąk po zabawie ze zwierzętami oraz kontakcie z ich odchodami
- Dbanie o czystość przedmiotów używanych przez zwierzęta (legowisk, misek, kuwet itp.)
- Unikanie lizania twarzy oraz kontaktu z żywnością
- Unikanie kontaktu z nieznanymi zwierzętami, zwłaszcza takimi, które wykazują objawy chorobowe oraz nieprawidłowe zachowania
- Niedopuszczanie do kontaktu czworonoga z odchodami, padliną itp.
- Systematyczne przeprowadzanie zabiegów profilaktycznych: szczepień i odrobaczania zwierząt domowych a w razie niepokojących objawów konsultacje weterynaryjne
- Niespożywanie, wody z nieznanych źródeł (kałuże, rzeki itp.)
Natychmiastowe zgłoszenie lekarzowi jakichkolwiek przypadków ukąszeń i podjęcie zaleconego leczenia.